Ποδηλατική διαδρομή Eurovelo 11, «Ανατολική Ευρώπη»

Από τον Βορά στον Νότο, η διαδρομή Eurovelo 11 (EV11) διασχίζει 6 διαφορετικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το μοντέρνο Ελσίνκι, το γοητευτικό Βίλνιους, την «πόλη του Φοίνικα», όπως αποκαλείται η Βαρσοβία, την «λευκή πόλη» του Βελιγραδίου, τα παραποτάμια Σκόπια, στις όχθες του Αξιού, και καταλήγει στη μαγευτική και ιστορική πόλη της Αθήνας.
Εντός ελληνικού εδάφους, στο οποίο εισέρχεται πλάι στο νότιο τμήμα της λίμνης Δοϊράνης, η EV11 περνά μέσα ή κοντά από μεγάλες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, η Κατερίνη, η Λάρισα, ο Βόλος, η Λαμία, η Θήβα, η Χαλκίδα και τελικά η Αθήνα, και στη σκιά ορεινών όγκων φορτωμένων με μύθους και ιστορία, όπως ο Όλυμπος και το Πήλιο, διερχόμενη τις Περιφέρειες της Κεντρικής Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Στερεάς Ελλάδας και της Αττικής.

Αξιοθέατα και πολιτιστικά στοιχεία

• Λίμνη Δοϊράνη
Ένας σπουδαίος υδροβιότοπος αναπτύσσεται εκεί για πολλούς αιώνες, όπως αναφέρεται και από τον ιστορικό Ηρόδοτο (5ος αι.π.Χ.) και που έχει περιληφθεί στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας, καθώς δίνει προσωρινό καταφύγιο σε 36 σπάνια είδη πουλιών. ΒΑ της λίμνης, βρίσκεται το δάσος των Μουριών (ή Χίλια Δέντρα), κατάλοιπο ενός αρχαίου αλλουβιακού δάσους, που έχει χαρακτηριστεί Μνημείο της Φύσης, με υπέργηρα δένδρα. Η περιοχή έχει μεγάλη ιστορική σημασία καθώς εκεί έγιναν μεγάλες και σπουδαίες ιστορικές μάχες. Η πιο γνωστή είναι η Μάχη της Δοϊράνης, το 1913, στον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.

• Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 315 π.Χ. από τον Μακεδόνα στρατηγό Κάσσανδρο, που προερχόταν από τη Δυναστεία των Αντιπατριδών και ήταν ένας από τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μια από τις πρωταγωνιστικές φυσιογνωμίες στους πολέμους των διαδόχων του, και ο οποίος έδωσε στην πόλη το όνομα της συζύγου του και ετεροθαλούς αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Θεσσαλονίκης.

Από την ίδρυση της, ως μια ακμάζουσα ελληνιστική πόλη, μέχρι την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας, αξιοποιεί τη στρατηγική της θέση και αναπτύσσεται σε μια πολυπολιτισμική πόλη. Από το 1912, με τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων και την ενσωμάτωση της περιοχής στο σύγχρονο Ελληνικό Κράτος, η Θεσσαλονίκη αποτελεί τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ελλάδας.

• Μνημεία Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη απαριθμεί μνημεία από όλο το φάσμα του ιστορικού χρόνου, με πλειάδα αρχαίων, ελληνιστικών, ρωμαϊκών, πρωτοχριστιανικών και βυζαντινών. Ένα πολύ γνωστό μνημείο και σύμβολο της Θεσσαλονίκης είναι ο Λευκός Πύργος. Άλλα σημαντικά μνημεία είναι η ρωμαϊκή Αγορά (φόρουμ), η Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα) και το μαυσωλείο του (Ροτόντα-Άγιος Γεώργιος), η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, τα τείχη της πόλης και πλήθος άλλων βυζαντινών εκκλησιών, όπως η Αγία Σοφία. Ακόμη στην Άνω Πόλη δεσπόζει η Μονή Βλατάδων πολύ κοντά στα τείχη του Επταπυργίου και είναι το μοναδικό βυζαντινό μοναστήρι της πόλης που εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα.

• Εθνικό Πάρκο Θερμαϊκού κόλπου
Στις δυτικές ακτές του Θερμαϊκού βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα της Ελλάδας: είναι το υγροτοπικό σύμπλεγμα που περιλαμβάνει τη Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, τις εκβολές του Γαλλικού ποταμού, το δέλτα του ποταμού Αξιού, καθώς και την κοίτη του έως τα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία, το δέλτα του ποταμού Αλιάκμονα, τον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης και τους υγροτόπους της Αλυκής Κίτρους. Πρόκειται για ένα σύστημα ποτάμιων εκβολών, αλμυρόβαλτων, λιμνοθαλασσών και αλυκών. Χάρη στη μεγάλη εναλλαγή οικολογικών συνθηκών που την χαρακτηρίζουν –από αγροτικές καλλιέργειες και λιβάδια ως αλατούχα εδάφη, λασποτόπια και αμμόλοφους – η περιοχή αποτελεί έναν ιδανικό βιότοπο για πολλά είδη άγριων ζώων και πουλιών.

• Λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου
Η λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου (έκτασης 2.260 στρεμμάτων), σε απόσταση μόλις 8 χλμ. από την πόλη της Θεσσαλονίκης, είναι ένας παράκτιος υγρότοπος με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Παρότι βρίσκεται στις παρυφές ενός μεγάλου αστικού κέντρου και δέχεται σημαντικές πιέσεις, είναι μία από τις πιο σημαντικές περιοχές του Εθνικού Πάρκου, καθώς φιλοξενεί μεγάλους αριθμούς πουλιών και άλλων οργανισμών, όλες τις εποχές του χρόνου. Συχνά καταφεύγουν στη λιμνοθάλασσα μεγάλοι αριθμοί φοινικοπτέρων, των γνωστών φλαμίνγκο, που βρίσκουν άφθονη τροφή στα αβαθή νερά της. Η λιμνοθάλασσα προσφέρει εντυπωσιακές εικόνες, με τα πουλιά να τρέφονται στα νερά της και στο βάθος το αστικό τοπίο και οι γερανοί του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.

• Αρχαιολογικός χώρος Δίου Πιερίας
Το Δίον ήταν μια αρχαιότατη πόλη στρατηγικής σημασίας και μια από τις πιο φημισμένες μακεδονικές πολιτείες, στους ανατολικούς πρόποδες του Ολύμπου. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ιερά αφιερωμένα στη λατρεία αιγυπτίων θεών, τον μικρό ναό της Υπολυμπιδίας Αφροδίτης, το αρχαιότατο Ιερό της Δήμητρας, ελληνιστικό θέατρο της εποχής του Φιλίππου του Ε΄, ρωμαϊκό θέατρο του 2ου αιώνα, στάδιο, την έπαυλη του θεού Διονύσου με τα υπέροχα ψηφιδωτά, νεκροταφείο, καταστήματα, ωδείο, τείχη, μουσικά όργανα και λουτρά.

• Kάστρο Πλαταμώνα
Το Κάστρο του Πλαταμώνα, είναι κάστρο της Φραγκοκρατίας, χτισμένο μεταξύ των ετών 1204 και 1222, στη θέση οχυρωμένης πόλης της Μεσοβυζαντινής περιόδου, νοτιανατολικά του Ολύμπου, σε μικρή απόσταση από τη σημερινή κωμόπολη του Πλαταμώνα, σε θέση στρατηγική που ελέγχει τον δρόμο Μακεδονίας – Θεσσαλίας – Νότιας Ελλάδας. Είναι το καλύτερα διατηρημένο κάστρο της βόρειας-κεντρικής Ελλάδας, με δεσπόζοντα τον επιβλητικό κεντρικό πύργο του.

• Κοιλάδα Τεμπών
Η εξαιρετικού κάλλους Κοιλάδα των Τεμπών σχηματίζεται ανάμεσα στα βουνά Όλυμπο και Όσσα, μήκους 10 χλμ, ενώ στο στενότερο σημείο της σχηματίζεται φαράγγι με πλάτος 25 μέτρα και βάθος περίπου 500 μέτρα. Στο εσωτερικό της ρέει ο ποταμός Πηνειός, ο οποίος στη συνέχεια εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος. Τα Τέμπη αποτελούν το κύριο πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και γι’ αυτό τον λόγο η περιοχή είχε μεγάλη στρατηγική σημασία από την αρχαιότητα.

• Λάρισα
Αποτελεί σημαντικό εμπορικό κέντρο και κόμβο συγκοινωνιών, φημίζεται για την αγροτική της παραγωγή καθώς βρίσκεται στη Θεσσαλική Πεδιάδα. Ο Λόφος του Φρουρίου αποτέλεσε θέση συνεχούς κατοίκησης (εδώ και 4.000 χρόνια) και διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο σε όλες τις εποχές. Εδώ βρισκόταν στην αρχαία περίοδο η Ακρόπολη, σημαντικοί ναοί, καθώς και το αρχαίο θέατρο, που σώζεται μέχρι σήμερα. Στην ίδια θέση βρισκόταν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η ακρόπολη και το θρησκευτικό κέντρο της βυζαντινής πόλης, που είχε περιορισθεί σε έκταση, σε σχέση με την αρχαία. Στη Λάρισα έζησε και πέθανε ο πατέρας της Ιατρικής, Ιπποκράτης.

• Βελεστίνο – Αρχαίες Φερές & Ρήγας Βελεστινλής – Φεραίος (1757-1798)
Είναι η γενέτειρα του Ρήγα, συγγραφέα, πολιτικού, στοχαστή και πρόδρομου της Ελληνικής Επανάστασης (1821), που, επηρεασμένος από τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, μεταξύ άλλων συνέταξε τη «Χάρτα της Ελλάδος», έναν μνημειώδη για την εποχή του χάρτη, από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και το πιο σημαντικό δείγμα της ελληνικής χαρτογραφίας της προεπαναστατικής περιόδου. Γι’ αυτό, ο Ρήγας θεωρείται ως ο πρώτος αρχαιολόγος του νεότερου Ελληνισμού.

• Λαμία
Χτισμένη σε στρατηγική θέση, στις πλαγιές του όρους Όθρυς, κοντά στον ποταμό Σπερχειό, κατοικείται τουλάχιστον από την εποχή του Ορείχαλκου (2800-1100 π.Χ.), όπως αποδεικνύει η καλοδιατηρημένη τοιχοποιία του Κάστρου της, που αποτυπώνει την ιστορική συνέχεια από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα στον χώρο του Κάστρου εδρεύει το Αρχαιολογικό Μουσείο. Αποτελεί κέντρο αγροτικής και κτηνοτροφικής περιοχής.

• Θερμοπύλες και θερμές πηγές
Είναι παραθαλάσσιο πέρασμα σε περιοχή που έχει πάρει το όνομά της από κοντινές πηγές θερμού νερού και από τα στενά και δύσβατα περάσματα από τα οποία μπορούσε να πλησιάσει κανείς την περιοχή. Οι θερμές πηγές, από τις οποίες έχει πάρει το όνομα του το πέρασμα, υπάρχουν ακόμη στις παρυφές του λόφου. Οι Θερμοπύλες είναι κυρίως γνωστές εξαιτίας της Μάχης των Θερμοπυλών (480 π.Χ.) όπου ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Λεωνίδας με 300 Σπαρτιάτες και μερικές εκατοντάδες άλλων Ελλήνων πολεμιστών προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να ανακόψουν την πορεία πολυπληθών περσικών στρατευμάτων.

• Ηρώο Θερμοπυλών και Κέντρο ιστορικής ενημέρωσης Θερμοπυλών
Το μνημείο των Θερμοπυλών ανεγέρθηκε το 1955, μια γλυπτή σύνθεση γύρω από τον ορειχάλκινο ανδριάντα του Λεωνίδα με δόρυ και ασπίδα. Κοντά στο μνημείο, λειτουργεί το Κέντρο ιστορικής ενημέρωσης, όπου οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν γύρω από τα ιστορικά γεγονότα μέσω πλοήγησης σε ψηφιακά «τραπέζια» πληροφοριών, αλλά και παρακολουθώντας video τρισδιάστατης τεχνολογίας γύρω από την μάχη των Θερμοπυλών, που αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές μάχες στην ελληνική & παγκόσμια ιστορία, λαμπρό παράδειγμα αυτοθυσίας και υπακοής στην πατρίδα.

• Αρκίτσα και Λιμνοθάλασσα Αταλάντης
Γραφικός παράλιος οικισμός, τουριστικό θέρετρο, γνωστό για τις παραλίες με τα καθαρά νερά και τα μαγευτικά δειλινά, επί του Βόρειου Ευβοϊκού κόλπου. Το λιμάνι της συνδέει με φέρι μποτ την Κεντρική Ελλάδα με τη Βόρεια Εύβοια (Λουτρά Αιδηψού) όλη τη διάρκεια του χρόνου. Χαρακτηριστικός είναι ο Φάρος της Αρκίτσας, που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1906. H Λιμνοθάλασσα της Αταλάντης είναι μια παράκτια αβαθής λιμνοθάλασσα, που χωρίζεται από τη θάλασσα με μια διαχωριστική λωρίδα γης μήκους 1,3 χλμ. Στην περιοχή συναντάμε και άλλους υγροτόπους κυρίως βαλτότοπους, αλμυρά έλη, ανοιχτή θάλασσα και διάφορες καλλιέργειες.

• Θήβα
Από τις αρχαιότερες του κόσμου και η 4η αρχαιότερη της Ευρώπης. Εδώ, σε έναν χώρο αστικό με ηλικία 4000 ετών, τα σημάδια του χρόνου είναι εμφανή και ταυτόχρονα, ελκυστικά. Ανάμεσά τους, προτείνουμε μια επίσκεψη στον μνημειώδη θαλαμωτό τάφο επιφανών μελών της ανακτορικής ιεραρχίας, στο Μυκηναϊκό Ανάκτορο ή Κάδμειο, που χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα π.Χ.. και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας, το οποίο καλύπτει με τα εκθέματά του μια χρονολογική σειρά από την Παλαιολιθική Περίοδο έως και το τέλος της Οθωμανικής κυριαρχίας.

• Xαλκίδα
Η Χαλκίδα, με τα δύο λιμάνια στον Εύριπο, υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Δημιούργησε αποικίες από τη Θράκη ως την Ιταλία και τη Σικελία. Πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι της Εύβοιας, κτισμένη στις δύο πλευρές του Πορθμού του Ευρίπου (ένα μέρος της πάνω στο νησί της Ευβοίας, το δε άλλο πάνω στη Στερεά Ελλάδα). Στον λόφο της συνοικίας Κανήθου, δεσπόζει το Οθωμανικό κάστρο του Καράμπαμπα, (μέσα στο οποίο βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια ένα εξαιρετικό μουσείο με συλλογή γλυπτών). Μαζί με τη Γέφυρα του Ευρίπου και το μοναδικό φαινόμενο αλλαγής της κατεύθυνσης των υδάτων, ανά έξι ώρες και ενδιάμεσα (περίπου) ένα δεκάλεπτο στασιμότητας (παλίρροια του Ευρίπου), αποτελούν τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της. Πρόκειται για ένα πραγματικά πολύ εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο και αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες.

• Λίμνη Παραλίμνη
Η έκταση της λίμνης είναι 15 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα. Έχει μακρόστενο σχήμα με μέγιστο μήκος περίπου 8 χμ και μέγιστο πλάτος 2 χμ. Στην αρχαιότητα, κοντά στις όχθες της ήταν χτισμένες οι πόλεις Ύλη και Πετεών. Η λίμνη Παραλίμνη μαζί με την λίμνη Υλίκη και τον ποταμό Βοιωτικό Κηφισό αποτελούν το σύστημα του Βοιωτικού Κηφισού που είναι ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000.

• Αθήνα
Πρωτεύουσα της Ελλάδας από το 1834. Πήρε το όνομά της από τη θεά Αθηνά. Από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, με την καταγεγραμμένη ιστορία της να φθάνει έως το 3.200 π.Χ.. Ο αρχαίος οικισμός πάνω στην Ακρόπολη, εξελίχθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. σε μία πανίσχυρη πόλη–κράτος και μέχρι τον 6ο αιώνα υπήρξε το σημαντικότερο κέντρο των τεχνών, της γνώσης και της φιλοσοφίας. Αναφέρεται ως γενέτειρα της δημοκρατίας και, όπως και γενικότερα η Ελλάδα, χαρακτηρίζεται «λίκνο του δυτικού πολιτισμού».
English text

• Μνημεία της Αθήνας
Η κληρονομιά της κλασικής εποχής είναι ακόμη φανερή στην πόλη, εκπροσωπούμενη από αρχαία μνημεία και έργα τέχνης, με γνωστότερο όλων τον Παρθενώνα, που θεωρείται εμβληματικό μνημείο του αρχαίου δυτικού πολιτισμού. Στην πόλη διατηρούνται ακόμη ρωμαϊκά και βυζαντινά μνημεία, καθώς και μικρός αριθμός οθωμανικών μνημείων, ενώ στον ιστορικό της πυρήνα υπάρχουν στοιχεία που αποτυπώνουν την ιστορική συνέχεια της πόλης. Στην Αθήνα βρίσκονται δύο Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η Ακρόπολη και η μεσαιωνική Μονή Δαφνίου.